Akıllı Şebeke ve Klasik Şebeke Farkları Nelerdir?
Klasik Şebeke Nedir?
Elektrik üretim tesislerinde üretilmekte olan elektriğin gerilim düzeyi yükseltilirken iletilmesinin ve ardından kademe kademe gerilim düzeyleri düşürülerek dağıtılmasını ve en sondaki kullanıcıya ulaştırılmasını sağlayan ve otomasyon kullanılmayan elektrik dağıtım sistemlerine “Klasik Şebeke” adı verilir.
Akıllı Şebeke Nedir?
Akıllı şebekeler; elektrik tedarikçisi ile kullanıcı arasında karşılıklı olarak elektronik ortamda olmak üzere iletişimin sağlanması amacıyla akıllı sayaç ve izleme sistemlerinin elektrik şebeke altyapılarına eklenerek, izlenmesi, takip edilmesi, güncellenmesi güvenilir kılınması ve nitelikli düzeyde dağıtım yapılmasını gerektiren bir yaklaşımdır. Diğer bir deyişle; Elektrik üretiminden son tüketiciye kadar bütün var olan şebekenin uzaktan izlenebilmesi ve kontrol edilebilmesi gerekmektedir.
Klasik Şebekeyi Neden Akıllı Şebeke Haline Getirmemiz Gerekiyor?
- Dünyada Artan Enerji İhtiyacı
Yeni olan ekonomilerde ve gelişmekte olan ekonomilerde artan enerji ihtiyacı ile bu enerjinin ekonomiye yansımaları da artmaktadır. Bu ekonomik yansımaları istenen seviyede tutabilmek için artmakta olan enerji ihtiyaçlarını kontrol altına alınması gerekmektedir. Artan enerji ihtiyacı ile birlikte yeni tip (elektrikli araçlar vs.) gibi tüketim şekilleri oluşmaktadır. Aynı zamanda bu sayede de artan karbon emisyonlarını en az seviyede tutulmalıdır.
- Kayıpların Azaltılması
Öncelikle kablodan geçen elektrik enerjisi geçtiği kabloyu ısıtmaktadır ve kablodan geçen akımın karesi ile orantılı bir şekilde kayıp oluşturmaktadır. Ayrıca şebeke üzerindeki diğer ekipmanları da düşünecek olursak bu ekipmanlarında kayıplarını azalmamız gerekmektedir.
- Mevcut Olan Tesislerdeki Üretim Limiti
Dünyada artan enerji ihtiyacı ile birlikte mevcut olan elektrik üretim tesisleri bu talebi karşılayamaz hala gelmişlerdir. Bu sayede yeni enerji üretim şekilleri ortaya çıkmıştır. Tüketici ve kullanıcı tarafından güneş panelleri, rüzgâr türbin, güneş tarlaları gibi yeni tip enerji üreten sistemler ortaya çıkmaya başlamıştır. Bu sistemlerin de uzaktan izlenebilme, takip edilebilme, şebekeye bağlantı noktasında çıkabilecek teknik aksamalar, problemlerinin önlemlerini alabilme gibi ihtiyaçlar ortaya çıkmıştır. Dünyadaki Elektrik enerji ihtiyacı her geçen gün hızla artmakta ve bu artış devam etmektedir. Mevcut kaynaklarımızı ve buna bağlı olarak mevcut şebekelerimizi ne kadar akıllı yapar ve akıllı kullanırsak bir o kadar da verimini arttırmış oluruz.
Akıllı Şebekelerin Özellikleri
- Güvenilirlik
Akıllı şebekeler, bir mühendis veya teknikere gerek kalmaksızın kendini onara bilen aynı zamanda hata tespitini anlamaya ve geliştirmeye yönelik altyapısından faydalanmaktadır.
- Şebeke Yapılarında Esneklik
Yeni teknoloji olan iletim ve dağıtım altyapısı, olabilecek çift yönlü enerji akışlarını iyi idare edebilecek ve çatılarda güneş enerjisi fotovoltaik paneller ile birlikte elektrikli araçların, rüzgâr türbinlerinin, hidroelektrik gücün, yakıt hücrelerinin vs. gibi kaynakların kullanımına kadar dağıtık üretime izin verilmektedir.
- Verimlilik
Talep tarafındaki yönetimin de dahil ederek enerji altyapısındaki verimliliği geliştirmek adına çok sayıda akıllı şebeke teknolojilerinin geliştirilmesi beklenmektedir. Örnek verecek olursak Elektrik fiyatlarındaki ani yükseliş trendleri ile klimaların kapatılması Voltaj / VAR Optimizasyonu (VVO) yoluyla dağıtım hatlarındaki gerilimi olabildiğince düşürmektedir. Ayrıca Mühendislerin veya teknikerlerin dijital teknolojik altyapı ile birlikte sayaç ölçümlerine gidilmesini ortadan kaldırmaktadır.
- Sürdürülebilirlik
Akıllı şebekelerin gelişmekte olan esneklikleri sayesinde harici enerji depolanmadan bile yenilenebilir enerji teknolojilerden olan güneş enerjisi ve rüzgâr enerjisi ile daha fazla nüfuz edilmesine izin vermektedir. Bulunan şebeke altyapısı, dağıtık besleme noktalarına izin vermek için oluşturulmamaktadır. Yerel düzeyde belirli bir miktar izin verilse bile iletim seviyesinin bulunduğu altyapı bunu kaldırmaya yetmez. Hava durumlarının kötü olduğu durumlarda dağıtık üretiminde yaşanan hızlı dalgalanmalar mühendislerin karşısında önem arz eden problemler yaratmaktadır. Daha fazla kontrol edilebilir çıkışlara sahip hidroelektrik jeneratörler ve gaz türbinleri kullanılarak güç seviyeleri stabilize edilmektedir. Buna göre, akıllı şebeke teknolojilerinde yüksek düzeyde, elektriğe sahip olabilmek için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması gerekli hale gelmektedir.
